Kara deliklerin sanki yeterince ürkütücü değillermiş gibi bir de hareket edebildikleri, hem de gayet hızlı hareket edebildikleri ortaya çıktı. NASA’nın Chandra X-Ray Gözlemevi’ndeki araştırmacılar, bir dev karadeliğin evi olan CID-42 isimli galaksisinden saatte milyonlarca km’lik bir hızla uzaklaştığını keşfetti. Güneş’ten milyonlarca kat ağır bir kütleye sahip olduğu halde hareket ediyor olması bile şaşırtıcı olan bu kara delik, hareket etme hızından dolayı da araştırmacıları hayrete düşürdü.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Laura Blecha, tek başına gezinen karadeliklerin çok nadir rastlanan bir olay olduğunu söyleyerek, karadeliklerin merkezinde bulundukları galaksilerdeki yıldız oluşumu ve diziliminde önemli bir rol oynadıklarına dikkat çekti. Evlerinden kovulan karadeliklerin terk ettikleri galaksilerin oluşumlarını önemli derecede etkileyebileceklerini belirtti. Astronomlar, bu kara deliğin başka bir kara delikle çarpışıp birleşmiş ve böylece yerçekimsel dalga radyasyonu nedeniyle güçlü bir “tekme” yemiş olabileceğini düşünüyor. Bu durumda, uzayda buna benzer başıboş dolaşan pek çok kara delik var demektir.
Gök bilimciler, bu hızın, yerçekimsel dalgaların kozmik boşluktaki asimetrik dağılımları tarafından ortaya çıktığını düşünüyor. Einstein, bu dalgaların uzayda kıvrılarak yayılmalarının, karadeliklerin hızlanmasından kaynaklanacağını öne sürmüştü. Görelilik kuramına dayanarak şu açıklama yapıldı: “Eğer bir karadelik, tek bir yönde bir başka kozmik cisme kıyasla daha fazla yerçekimsel dalga saçarsa, zıt yönde ve büyük bir hızla bulunduğu galaksiden uzaklaşacaktır.”
Maryland Üniversitesi’nde astrofizik alanında akademisyen olan Cole Miller, “CID-42’de gördüğümüz olay, bugüne kadar tespit edilen en iyi ‘yalnız karadelik’ örneği... Bu örnek, uzayda yerçekimsel kuvvetlerin çok yüksek olduğu bölgelerde daha iyi gözlemler yapmamıza yardımcı olacak” dedi.
Bu bilginin gelmesinden önce de, bütün galaksilerin merkezinde birer süper-dev kara delik olduğu varsayılıyordu. Bizim galaksimiz olan Samanyolu da bir istisna değil elbette. Şimdilik uzaklığını en net ölçebildiğimiz kara delik olan Cygnus X-1, Dünya'ya 6070 ışık yılı uzaklıktadır. (Konuyla ilgili yazıyı okumak için tıklayın.)
Bir tür mikrokuasar olan V4641 Sagittarii (Sgr) isimli bir kara delik ise 1999'da ilk keşfedildiğinde bir yıldız sanılmış; bize olan uzaklığı da yaklaşık 1600 ışık yılı olarak ölçülmüştü. Ancak 2001 yılında yapılan bir çalışmayla, bundan aslında 15 kat daha uzakta olduğu açıklandı. Evrende ve kendi galaksimizde, muazzam hızlarla hareket eden daha onlarca henüz keşfedilmemiş kara deliğin olması da gayet mümkün görünüyor. Her geçen gün gelişen uzay gözlem teknolojisi ve astronomi bilimi sayesinde yapılacak olan bu ve benzeri keşifleri heyecanla bekliyoruz.
Kaynaklar: