Asit bataklıklarında ve lağımlarda bulunan bir bakteri türü, canlılığın ilk zamanlarındaki evrim sürecine ilişkin aranan bir halka olan, ökaryot hücrelerin (DNA bulunduran çekirdeğe sahip hücrelerin) ortaya çıkışı konusunda önemli kanıtlar sundu.
Milyarlarca yıl boyunca çekirdeksiz hücrelerden oluşan bakteriler dünyadaki tek hücresel yaşam formuydu. 1,6-2,1 milyar yıl önce ökaryot hücreler ortaya çıkmıştır. Karmaşık hücre içi işlevlere sahip olan ökaryot hücreler, prokaryotların aksine genetik materyallerini taşıyan zarla çevrili bir çekirdeğe ve hücre organellerine sahiptir. İlk tek hücreli ökaryotlardan bir süre sonra da bunlardan evrilen çok hücreli ökaryotlar oluşmuştur. Şimdilik bulunan ve ökaryot olduğu düşünülen en eski çok hücreli ökaryot fosili (Grypania spiralis) 2,1 milyar yıl yaşındadır.
Bu çekirdekli hücreler, dünyada çok hücreli yaşamın evriminin habercisiydi. Bugüne kadar bilim adamları ilk prokaryotlarla sonraki ökaryotlar arasındaki halka olan atasal hücreyi bulamamışlardı. Dolayısıyla bu geçişi açıklamak için iki hücrenin birleşerek yeni bir hücre oluşturduğuna dayanan füzyon teorisi ileri sürülüyordu. Fakat University College Dublin, Ireland ve Heidelberg’teki moleküler biyoloji laboratuvarından gelen yeni bilgiler, füzyon teorisinin yerini “kayıp halka” hücresinin gerçekten var olduğuna yönelik yeni bir görüşü ortaya koymaktadır.
Resim: Ökaryot hücre ve organelleri
College Dublin Üniversitesinden hücre biyoloğu Dr. Emmanuel Reynaud şöyle diyor: “Keşfimize göre, Dünya'daki ökaryot hücrelerin görüntüsü 'Big Bang füzyon teorisi' yerine Darwin evrimiyle açıklanabilir. Analizlerimize göre, günümüzde lağımlarda ve asit bataklıklarında bulunan PVC [Planctomycetes, Verrucomicrobiae, Chlamydiae] bakterilerinin hücre yapıları, bir geçiş formu yapısı göstermektedir. Bilinen diğer bakterilerden biraz daha büyüktürler ve çok daha yavaş bölünürler."
Heidelberg’teki Avrupa Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’ndan Dr. Damien P Devos, “PVC bakterilerinin yapısı, bunların prokaryotlarla ökaryotlar arasındaki kayıp halkanın atası olduklarına dair kanıtlar bulundurmaktadır." dedi.
Yararlanılan kaynak:
1. University College Dublin raporlarından derlenen yazı 27.11.2010, ScienceDaily
Makale Kaynağı: Damien P. Devos, Emmanuel G. Reynaud. Intermediate Steps. Science, 2010; 330 (6008): 1187-1188 DOI:10.1126/science.1196720
Çeviri ve derleme: felis agnosticus
Şunlar da ilginizi çekebilir: