Ao, le dernier Néandertal 

Yönetmen: Jacques Malaterre (2010) 

(IMDB)

   Yaklaşık 230 bin ile 30 bin yıl öncesinde yaşamış olan Homo (sapiens) neanderthalensis ile Homo sapiens türlerinin, genetik kanıtlara göre 80-50 bin yıl önce aynı ortamda yaşamış ve hatta çiftleşmiş oldukları düşünülmektedir. Bu filmde, bir Neandertal erkeği olan Ao'nun ve bir H. sapiens kadını olan Aki'nin yaşadığı kurgusal ilişki anlatılıyor.

   (Bu yazı SPOILER içermektedir.)

   Ao, kabilesiyle yaşayan ve yeni baba olmuş bir klan üyesidir. Bir gün kendi klanı başka bir yabanıl topluluk (bunların H. sapiens olduklarını anlıyoruz) tarafından katledilir; üstelik bebeği Nea da katledilenler arasındadır. Yalnız ve çaresiz kalan Ao, çocukken başka bir klana verilmiş olan kardeşi Oa'yı bulmak üzere yola çıkar. Bu esnada, başka bir H. sapiens kabilesi tarafından ele geçirilir, kampa getirildiğinde orada kendisi gibi tutsak durumda bulunan hamile bir H. sapiens kadınıyla tanışır: Aki.

   Ao bir yolunu bulup kurtulur; Aki de tüm bu kargaşadan nasiplenip kaçmayı başarır. Ao ve Aki, hedefleri çok farklı olsa da birlikte seyahat etmeye başlar. Ao kardeşini bulmak, Aki de kendi kabilesine dönüp bebeğini güven içinde doğurmak istemektedir. Bebeğin doğmasıyla (yarı oturur-yarı ayakta gerçekleşen bu doğum sahnesi, hastane koridorlarında beklenen gergin saatleri anlamsız kılacak kadar ilkel koşullarda gerçekleşir) Ao, Aki'nin bebeğini kendi (öldürülen) bebeği Nea ile özdeşleştirir. Aki, başından beri çirkin bulduğu bu garip görünümlü yaratıktan korkmakta ve tiksinmektedir. Farklı bir türe ait olan Ao'nun hareketlerine ve davranışlarına anlam veremediği açıktır. Ao bebeği annesinden habersizce alıp götürünce, Aki'nin endişeleri bir anlamda doğrulanır. Ama bir Neanderal olan Ao, herhangi bir canlıya kasten zarar verecek biri değildir; doğaya adeta tapan, yaşamın barındırdığı tüm güzelliklere hayranlık duyan, sempatik ve belki bizlerden çok daha vicdanlı bir insan türüdür.

     Birbirinden yine de kopamayan ikili –hatta artık üçlü– bir süre sonra birbirlerinin dilini öğrenmeyi ve az da olsa iletişim kurmayı başarır. Yeri gelir Ao, bebeği ve anneyi vahşi kabilenin saldırılarından korur; yeri gelir Aki, Ao'yu kendi klanında keşfedilmiş bitkilerden yaptığı karışımlarla iyileştirir, hem bebeğini hem Ao'yu sırtına alıp güvenli bir yere taşır. İkisi de farklı koşullar altında birbirinin hayatını kurtarır. Aki'nin sütü tükendiğinde, Ao'nun bulduğu anne atın memesinden süt içen bebek sahnesi oldukça etkileyiciydi mesela. Bu aşamada artık bir çift haline gelen ikili, anne–baba–çocuktan oluşan bir çekirdek aile olarak yolculuğuna devam eder.

   Filmde, Neandertal insanın bilinen özelliklerinin yanı sıra (ölülerini gömmek, soğuk ve sert şartlarda hayatta kalma yeteneği, ateşi ve silahları kullanma vb), kesin olarak bilinmeyen birtakım olası özellikleri de anlatılmış. Neandertal Ao'nun doğaya neredeyse bir panteist gibi yaklaşması, doğaya saygı duyması, hayvanlarla iletişim kurmaya çalışması, onların dilinden anlaması, öpüşmek yerine yalamayı tercih etmesi (bu davranış H. sapiens'te de vardır), can almanın yanlış olduğunu düşünmesi vs, filme özgü daha kurgusal bir ortam yaratır. Bizim türümüz olan H. sapiens genellikle vahşi, acımasız ve vicdansız olarak canlandırılmış. H. sapiens'lerin kendilerine has ayinleri, fiziksel açıdan onları daha da vahşi gösteren yüz, vücut ve saç boyaları, kurban edilen tutsakların iç organlarının sökülüp yenmesi gibi çeşitli gelenekler anlatılmış. 

   Son Neandertal Ao, diyalogların (haliyle) çok az olduğu, biraz belgesel havasında izlenmesi gereken yaratıcı ve düşündürücü bir film.

Şunlar da ilginizi çekebilir:

•  İnsanın evrimi ile ilgili daha fazla bilgi almak için tıklayın
•  Neandertal insan hakkında kısa bir video izlemek için tıklayın