Hubble gözüyle Centaurus A

   NASA/ESA Hubble uzay teleskobuyla Centaurus A galaksisinin yakın çekimlerini içeren muhteşem görüntüler elde edildi. Hubble’a eklenen son model Wide Field Camera-3 aparatı sayesinde, galaksinin akı içeren dinamik bir görüntüsü elde edildi. NGC 5128 olarak da bilnen Centaurus A,  karanlık maddeden meydana gelen çarpıcı toz şeritleriyle ünlüdür. Bu galaksi hakkında şimdiye kadar elde edilen en detaylı görüntüler, Wide Field Camera 3 kamerasıyla çalışan Hubble teleskobuyla elde edildi. Çoklu dalga boyu içeren bu görüntülerde, galaksinin bu tozlu kısımlarının daha önce hiç görülmemiş ayrıntıları ortaya çıktı. 

   Görünen spektrumdaki özeliklerin yanı sıra, genç yıldızlardan gelen ultraviyole ışık ve yakın kızıl ötesi ışık da görülmektedir, bu da toz tarafından perdelenen ayrıntıların bir kısmını görmemizi sağlar.

centaurus

Resim: (Credit: NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration. Acknowledgment: R. O’Connell (University of Virginia)

   Centaurus A’yı boylu boyunca kesen koyu toz şeridi, yıldızsız bir ortama değil, beli ölçüde bir yıldız ışığına işaret eder. Işık geçirmeyen bulutlar, görünen ışığın bize ulaşmasını engeller. Hubble, bu resimde, köşeler arasından geçen hattaki bu tozsu bulutlara odaklanmıştır. Kara temelli teleskoplarla elde edilen geniş açılı görüntülerde bu şerit, bütün galaksi boyunca uzanmaktadır. 

   Gaz ve toz diskinin, bükülmüş gibi görünen şekli, geçmişte Centaurus A’nın başka bir galaksiyle çarpışıp birleşmiş olabileceğini düşündürüyor. Bu olayın yarattığı  şok dalgaları, Hidrojen gazının  ergimesiyle yıldız oluşumunun yoğun bölgelerini ateşlemiştir. Bu olay, Hubble teleskobunun yakın çekimli fotoğrafında görülen sınır (dış) bölgelerinde ve kırmızı lekelerde belirgindir.

   Galaksinin yoğun çekirdeğinin merkezinde, yüksek oranda aktif bir süper kütleli kara delik bulunur. Güçlü rölativist jetler, büyük miktarda radyo ve X ışını kaynaklı radyasyon yayar, ancak bunlar bu fotoğrafta görünmez çünkü Hubble optik, ultraviyole ve kızıl ötesi dalga boylarını inceleyecek şekilde tasarlanmıştır. 

   Sadece 11 milyon ışık yılı uzaklıkta olan Centaurus A , göreceli olarak bize yakın bir galaksidir. Sadece yakın değil, aynı zamanda parlaktır da. Bu özelliğiyle, güney yarımkürede yaşayan amatör astronomlar için çok çekici bir inceleme alanı oluşturur. (Güney yarımkürede Centaurus A açıkça görünmektedir.) Yıldızbilimciler, dürbünle bile galaksiyi inceleyebilir. Ancak sadece Hubble Uzay Teleskobuyla bu kadar ayrıntı ortaya çıkmıştır, hem de bu derece eşsiz bir netlik ve çözünürlükle. Hubble’ın yörüngedeki konumu sayesinde, atmosfer tarafından gizlenen ultraviyole dalga boyları izlenebilir.

 

   Makale kaynağı: ESA/Hubble Information Centre'dan elde edilen bilgilerin ışığında ScienceDaily ekibi tarafından yazılmıştır.

   Çeviri: felis agnosticus

 

Yorumlar (1) -

Yorum ekle