İnsanlardaki konuşma yeteneklerinin çoğu beynin sol yarımküresi tarafından kontrol edilmektedir. Atlanta, Georgia’daki Yerkes Ulusal Primat Araştırma Merkezi'ndeki şempanzeler üzerinde yapılan araştırma, beyindeki bu yarımküre farkına göre meydana gelen dil yeteneğinin evrimsel kökeninin, atalarımızın el hareketleriyle iletişim kurmasından kaynaklandığını öne sürmüştür. Bununla ilgili çalışma, Ocak 2010’da Elsevier’in köşesinde rapor edilmiştir. Şempanzelerin büyük bir kısmı, elle iletişim kurarken sağ elini kullanma eğilimi göstermiştir ki bu da tıpkı insanlarda olduğu gibi dil yeteneğinin, sol yarımkürenin baskınlığında gerçekleştiğine kanıt olabilir.
Agnes Scott College’dan Prof. William D. Hopkins ve ekibi, 10 ay boyunca 70 şempanzede iletişim amaçlı el kullanımını inceledi ve şempanzelere özgü birtakım hareketleri kaydetti. Bunlar arasında kolla tehdit, kolu açmak veya el çıprmak gibi örnekler vardır. Bu hareketler; ilgi çekme, ortak uyarılma algısı, asabiyet, tehdit, selamlaşma, uzlaşma veya taranma ve çiftleşme için davet gibi anlamlar içeren farklı sosyal tutumları tanımlıyor.Şempanzeler bu hareketleri birbirlerine olduğu kadar insanlara karşı da yapmışlar.
Resim: Yetişkin erkek şempanze, yetişkin dişiye doğru selamlaşmak amacıyla sağ elini uzatırken. (Credit: William D. Hopkins)
Prof. Hopkins şöyle dedi: “İletişim kurmada sağ elin baskınlığının derecesi, şimdiye kadar şempanzelerde belirlenen diğer iletişime yönelik olmayan eylemlerden en fazla göze çarpanıdır. Bu türde, insanlara yönelik el hareketlerindeki eğilimleri zaten biliyorduk. Eklenen bu yeni bilgiler ise açıkça göstermiştir ki, şempanzelerin sağ elle kurdukları iletişim sadece insanlara yönelik değil, türün genel anlamda iletişim kurma şeklidir.”
Dr. Adrien Meguerditchian ve Prof. Jacques Vauclair, “Bu buluş, insanlarda konuşma yeteneğinin, atalarımızın vücut hareketleriyle kurdukları iletişimden köken aldığını gösteren diğer pek çok kanıttan biridir. Dahası, maymunlardaki bu iletişim şekli, niyetlenme, ima yollu iletişim, öğrenme esnekliği gibi insan diliyle ortak olan bazı temel benzerlikler de gösterir.” dedi.
Makale kaynağı: Adrien Meguerditchian, Jacques Vauclair and William D. Hopkins. Captive chimpanzees use their right hand to communicate with each other: Implications for the origin of the cerebral substrate for language. Cortex, Volume 46, Issue 1 (January 2010).
Yazı kaynağı: ScienceDaily (16.11.2009)
Çeviri: felis agnosticus
Şunlar da ilginizi çekebilir: